جدول اشتال نبشی بال مساوی و نامساوی یکی از ابزارهای مهم در صنعت ساختمان‌سازی و مهندسی است که به طراحان و مهندسان کمک می‌کند تا انتخاب‌های دقیقی برای کاربرد نبشی‌ها در سازه‌ها داشته باشند. این جدول مشخصات مختلف نبشی‌ها را شامل ابعاد، وزن، طول و دیگر ویژگی‌های فنی نشان می‌دهد. نبشی‌ها به دو دسته بال مساوی و نامساوی تقسیم می‌شوند؛ در نبشی‌های بال مساوی، طول هر دو بال برابر است، در حالی که در نبشی‌های بال نامساوی، طول دو بال با هم متفاوت است.
این تقسیم‌بندی به مهندسان این امکان را می‌دهد که متناسب با نیاز پروژه خود، نبشی مناسب را انتخاب کنند. علاوه بر این، قیمت نبشی نیز تاثیر زیادی بر هزینه‌های نهایی پروژه دارد. بنابراین، داشتن آگاهی از این جداول و قیمت‌ها می‌تواند در بهینه‌سازی هزینه‌ها و انتخاب مناسب‌ترین مصالح تاثیرگذار باشد.
فهرست محتوا
جدول اشتال نبشی چیست؟
نبشی یکی از مقاطع فولادی پرکاربرد در صنایع ساختمانی و مهندسی است که به صورت فلزی با زاویه ۹۰ درجه ساخته می‌شود. این مقطع به دلیل شکل خاص خود، برای تقویت سازه‌ها، ساخت قاب‌ها و همچنین در پروژه‌های مختلفی نظیر پل‌ها، ساختمان‌ها و انواع سازه‌های فلزی استفاده می‌شود. نبشی‌ها به دو دسته کلی تقسیم می‌شوند: نبشی بال مساوی و نبشی بال نامساوی.
۱. نبشی بال مساوی (Equal Angle)
نبشی بال مساوی یا نبشی معمولی، همانطور که از نامش پیداست، به نبشی‌هایی اطلاق می‌شود که اندازه‌های دو بال آن (دو طرف مقطع نبشی) کاملاً مساوی است. در این نوع نبشی، هر دو بال از نظر عرض و ضخامت مشابه هستند و زاویه بین آن‌ها ۹۰ درجه می‌باشد.
ویژگی‌ها
- تناسب و تقارن: به دلیل داشتن بال‌های مساوی، این نوع نبشی دارای تقارن است.
- کاربرد عمومی: این نوع نبشی بیشتر در سازه‌های عمومی و پروژه‌هایی که به مقاومت و استحکام بالایی نیاز دارند، استفاده می‌شود.
- ساختار ساده: برای نصب و استفاده در پروژه‌ها، نبشی بال مساوی ساختار ساده‌تری دارد.
کاربردها
- تقویت دیوارها و ستون‌ها
- استفاده در ساخت قاب‌های فلزی
- به عنوان سازه‌های نگهدارنده و اتصال‌دهنده
۲. نبشی بال نامساوی (Unequal Angle)
در مقابل نبشی بال مساوی، نبشی بال نامساوی به نوعی از نبشی گفته می‌شود که اندازه‌های دو بال آن متفاوت است. این نوع نبشی برای مواقعی که نیاز به مقاومت بیشتر در یک جهت خاص باشد، استفاده می‌شود.
ویژگی‌ها
- بال‌های نامساوی: در این نوع نبشی، یک بال نسبت به دیگری عریض‌تر یا ضخیم‌تر است.
- مقاومت جهت خاص: به دلیل طراحی نامساوی بودن بال‌ها، این نوع نبشی بیشتر برای تقویت سازه‌هایی که بارگذاری نامتقارن دارند، استفاده می‌شود.
- طراحی اختصاصی: به دلیل شکل خاص، این نوع نبشی ممکن است برای نیازهای خاص طراحی شود و در پروژه‌های خاص کاربرد دارد.
کاربردها
- در پروژه‌های خاص که نیاز به مقاومت بیشتر در یک جهت خاص دارند.
- در ساختارهایی که فشار یا نیروی بیشتری از یک طرف اعمال می‌شود.
- در ساخت قاب‌ها و اتصالات پیچیده که نیاز به تقویت در یک جهت دارند.
تفاوت‌های اصلی
| ویژگی | نبشی بال مساوی | نبشی بال نامساوی |
| تقارن | بله، هر دو بال برابر هستند | خیر، اندازه بال‌ها متفاوت است |
| استحکام | مقاوم در برابر بارگذاری یکنواخت | مقاوم در برابر بارگذاری نامتقارن |
| کاربرد | استفاده عمومی در سازه‌ها و اتصالات | استفاده در پروژه‌های خاص و تقویت‌های جهت‌دار |
| ساختار | ساده و متقارن | طراحی اختصاصی و خاص |
در نهایت، انتخاب بین نبشی بال مساوی و نبشی بال نامساوی بستگی به نوع پروژه و نیاز به تقویت در جهت‌های خاص دارد. اگر نیاز به یک قطعه مقاوم و متقارن دارید، نبشی بال مساوی گزینه مناسب‌تری است، اما اگر بارگذاری نامتقارن دارید یا به تقویت در یک جهت خاص نیاز دارید، نبشی بال نامساوی بهترین انتخاب خواهد بود.
جدول اشتال نبشی بال نامساوی
| سایز نبشی | بال نامساوی a(mm) | بال نامساوی b(mm) | ضخامت s(mm) | شعاع گوشه r1 (mm) | شعاع گوشه r2 (mm) | مساحت سطح مقطع (cm²) | وزن هر متر (kg/m) | وزن شاخه ۱۲ متری (kg) |
| ۳×۲۰×۳۰ | ۳۰ | ۲۰ | ۳ | ۳/۵ | ۲ | ۱/۴۲ | ۱/۱۱ | ۱۳/۳۲ |
| ۴×۲۰×۳۰ | ۳۰ | ۲۰ | ۴ | ۳/۵ | ۲ | ۱/۸۵ | ۱/۴۵ | ۱۷/۴ |
| ۳×۲۰×۴۰ | ۴۰ | ۲۰ | ۳ | ۳/۵ | ۲ | ۱/۷۲ | ۱/۳۵ | ۱۶/۲ |
| ۴×۲۰×۴۰ | ۴۰ | ۲۰ | ۴ | ۳/۵ | ۲ | ۲/۲۵ | ۱/۷۷ | ۲۱/۲۴ |
| ۳×۳۰×۴۵ | ۴۵ | ۳۰ | ۳ | ۴/۵ | ۲ | ۲/۱۹ | ۱/۷۲ | ۲۰/۶۴ |
| ۴×۳۰×۴۵ | ۴۵ | ۳۰ | ۴ | ۴/۵ | ۲ | ۲/۸۷ | ۲/۲۵ | ۲۷ |
| ۵×۳۰×۴۵ | ۴۵ | ۳۰ | ۵ | ۴/۵ | ۲ | ۳/۵۳ | ۲/۷۷ | ۳۳/۲۴ |
| ۵×۳۰×۵۰ | ۵۰ | ۳۰ | ۵ | ۴/۵ | ۲ | ۳/۷۸ | ۲/۹۶ | ۳۵/۵۲ |
| ۴×۴۰×۵۰ | ۵۰ | ۴۰ | ۴ | ۴ | ۲ | ۳/۴۶ | ۲/۷۱ | ۳۵/۵۲ |
| ۵×۴۰×۵۰ | ۵۰ | ۴۰ | ۵ | ۴ | ۲ | ۴/۲۷ | ۳/۳۵ | ۴۰/۲ |
| ۵×۳۰×۶۰ | ۶۰ | ۳۰ | ۵ | ۶ | ۳ | ۴/۲۹ | ۳/۳۷ | ۴۰/۴۴ |
| ۷×۳۰×۶۰ | ۶۰ | ۳۰ | ۷ | ۶ | ۳ | ۵/۸۵ | ۴/۵۹ | ۵۵/۰۸ |
| ۵×۴۰×۶۰ | ۶۰ | ۴۰ | ۵ | ۶ | ۳ | ۴/۷۹ | ۳/۷۶ | ۴۵/۱۲ |
| ۶×۴۰×۶۰ | ۶۰ | ۴۰ | ۶ | ۶ | ۳ | ۵/۶۸ | ۴/۴۶ | ۵۳/۵۲ |
| ۷×۴۰×۶۰ | ۶۰ | ۴۰ | ۷ | ۶ | ۳ | ۶/۵۵ | ۵/۱۴ | ۶۱/۶۸ |
| ۵×۵۰×۶۵ | ۶۵ | ۵۰ | ۵ | ۶/۵ | ۳/۵ | ۵/۵۴ | ۴/۳۵ | ۵۲/۲ |
| ۷×۵۰×۶۵ | ۶۵ | ۵۰ | ۷ | ۶/۵ | ۳/۵ | ۷/۶ | ۵/۹۷ | ۷۱/۶۴ |
| ۹×۵۰×۶۵ | ۶۵ | ۵۰ | ۹ | ۶/۵ | ۳/۵ | ۹/۵۸ | ۷/۵۲ | ۹۰/۲۴ |
جدول اشتال نبشی بال مساوی
| سایز نبشی | بال مساوی (a) (mm) | ضخامت بال (s) (mm) | شعاع انحنا (r1) (mm) | شعاع انحنا (r2) (mm) | مساحت سطح مقطع (cm²) | وزن هر متر (kg/m) | وزن شاخه ۱۲متری (kg) |
| ۳×۲۰ | ۲۰ | ۳ | ۳/۵ | ۲ | ۱/۱۲ | ۰/۸۸ | ۱۰/۵۶ |
| ۴×۲۰ | ۲۰ | ۴ | ۳/۵ | ۲ | ۱/۴۵ | ۱/۱۴ | ۱۳/۶۸ |
| ۳×۲۵ | ۲۵ | ۳ | ۳/۵ | ۲ | ۱/۴۲ | ۱/۱۲ | ۱۳/۴۴ |
| ۴×۲۵ | ۲۵ | ۴ | ۳/۵ | ۲ | ۱/۸۵ | ۱/۴۵ | ۱۷/۴ |
| ۵×۲۵ | ۲۵ | ۵ | ۳/۵ | ۲ | ۲/۲۶ | ۱/۷۷ | ۲۱/۲۴ |
| ۳×۳۰ | ۳۰ | ۳ | ۵ | ۲/۵ | ۱/۷۴ | ۱/۳۶ | ۱۶/۳۲ |
| ۴×۳۰ | ۳۰ | ۴ | ۵ | ۲/۵ | ۲/۲۷ | ۱/۷۸ | ۲۱/۳۶ |
| ۵×۳۰ | ۳۰ | ۵ | ۵ | ۲/۵ | ۲/۷۸ | ۲/۱۸ | ۲۶/۱۶ |
| ۳×۳۵ | ۳۵ | ۳ | ۵ | ۲/۵ | ۲/۰۴ | ۱/۶ | ۱۹/۲ |
| ۴×۳۵ | ۳۵ | ۴ | ۵ | ۲/۵ | ۲/۶۷ | ۲/۱ | ۲۵/۲ |
| ۵×۳۵ | ۳۵ | ۵ | ۵ | ۲/۵ | ۳/۲۸ | ۲/۵۷ | ۳۰/۸۴ |
| ۶×۳۵ | ۳۵ | ۶ | ۵ | ۲/۵ | ۳/۸۷ | ۳/۰۴ | ۳۶/۴۸ |
| ۳×۴۰ | ۴۰ | ۳ | ۶ | ۳ | ۲/۳۵ | ۱/۸۴ | ۲۲/۰۸ |
| ۴×۴۰ | ۴۰ | ۴ | ۶ | ۳ | ۳/۰۸ | ۲/۴۲ | ۲۹/۰۴ |
| ۵×۴۰ | ۴۰ | ۵ | ۶ | ۳ | ۳/۷۹ | ۲/۹۷ | ۳۵/۶۴ |
| ۶×۴۰ | ۴۰ | ۶ | ۶ | ۳ | ۴/۴۸ | ۳/۵۲ | ۴۲/۲۴ |
| ۴×۴۵ | ۴۵ | ۴ | ۷ | ۳/۵ | ۳/۴۹ | ۲/۷۴ | ۳۲/۸۸ |
| ۵×۴۵ | ۴۵ | ۵ | ۷ | ۳/۵ | ۴/۳ | ۳/۳۸ | ۴۰/۵۶ |
| ۶×۴۵ | ۴۵ | ۶ | ۷ | ۳/۵ | ۵/۰۹ | ۴ | ۴۸ |
راهنمای استفاده از جدول اشتال نبشی بال مساوی و نامساوی
جدول اشتال یکی از منابع مهم برای مهندسان، طراحان و سازندگان است تا بتوانند مقاطع فولادی مانند نبشی‌ها را برای پروژه‌های خود انتخاب کنند. این جداول اطلاعاتی از جمله وزن نبشی ، ابعاد، ویژگی‌های مکانیکی و دیگر مشخصات مقاطع فولادی را ارائه می‌دهند. برای استفاده صحیح از جدول اشتال نبشی بال مساوی و نامساوی، لازم است که با جزئیات هر کدام از این مقاطع آشنا شویم. در ادامه راهنمای استفاده از این جداول آورده شده است.
۱. ساختار جدول اشتال نبشی بال مساوی و نامساوی
جدول اشتال معمولاً شامل ستون‌ها و سطرهایی است که مشخصات مختلف نبشی‌ها را در ابعاد مختلف نشان می‌دهند. در جدول اشتال برای هر نوع نبشی، مشخصات زیر معمولاً موجود است:
- طول نبشی (L): این مقدار به طول یک بال نبشی اشاره دارد. معمولاً برای نبشی‌های بال مساوی و نامساوی این مقدار در جدول ذکر می‌شود.
- عرض بال (b): عرض هر یک از بال‌های نبشی را در حالت‌های مختلف مشخص می‌کند. برای نبشی بال مساوی، هر دو بال برابر هستند، اما برای نبشی بال نامساوی این مقدار متفاوت است.
- ضخامت بال (t): ضخامت فلز در هر بال نبشی.
- ضخامت جان (h): این مقدار نشان‌دهنده ضخامت قسمت عمودی بین دو بال نبشی است.
- وزن هر متر طول (Kg/m): وزن یک متر طول از نبشی که به محاسبه بارهای وارد بر سازه کمک می‌کند.
- مقاومت کششی و فشاری: در برخی از جداول، اطلاعات مربوط به مقاومت‌های کششی و فشاری نبشی برای محاسبه استحکام سازه‌ها نیز وجود دارد.
۳. نکات مهم در استفاده از جدول اشتال
- دقت در انتخاب ابعاد: اگر ابعاد نبشی به درستی انتخاب نشوند، ممکن است سازه تحت فشارهای بیش از حد قرار گیرد و عملکرد مناسب را نداشته باشد.
- مقاومت فولاد: در برخی از جداول اشتال، مقاومت فولاد مورد استفاده در ساخت نبشی‌ها ذکر شده است. این اطلاعات برای محاسبات بارگذاری و استحکام سازه‌ها اهمیت دارند.
- مشخصات استاندارد: همیشه از جداول اشتال معتبر و مطابق با استانداردهای ملی یا بین‌المللی استفاده کنید تا کیفیت و ایمنی سازه حفظ شود.
۴. کاربردهای معمول
- سازه‌های فولادی: برای اتصال تیرها، ستون‌ها و ساخت قاب‌ها.
- تجهیزات صنعتی: در ساخت تجهیزات فلزی و ماشین‌آلات سنگین.
- ساخت پل‌ها و ساختمان‌ها: نبشی‌ها به عنوان قطعات تقویتی در پل‌ها و ساختمان‌ها کاربرد دارند.
علائم و نماد های جدول اشتال نبشی بال مساوی و نامساوی
جدول اشتال برای نبشی‌ها شامل نمادها و علائمی است که مشخصات مقاطع فولادی را نشان می‌دهد. این نمادها برای انتخاب دقیق نبشی‌ها بر اساس نیازهای پروژه کاربرد دارند.
۱. نمادهای عمومی:
- L (طول نبشی): طول بال‌های نبشی که در نبشی‌های بال مساوی برابر و در نبشی‌های بال نامساوی متفاوت است.
- b (عرض بال): عرض هر یک از بال‌ها.
- t (ضخامت بال): ضخامت هر بال نبشی.
- h (ضخامت جان): ضخامت قسمت عمودی بین دو بال.
- w (وزن واحد طول): وزن هر متر طول از نبشی (kg/m).
- R (شعاع انحنا): شعاع انحنای گوشه‌های نبشی.
۲. نبشی بال مساوی و نامساوی:
- نبشی بال مساوی: نماد
L x L(مثال:۸۰ x 80)، یعنی هر دو بال برابرند. - نبشی بال نامساوی: نماد
L x b(مثال:۸۰ x 60)، یعنی بال‌ها اندازه‌های متفاوت دارند.
۳. ویژگی‌های مکانیکی:
- Fy: مقاومت تسلیم فولاد (مگا پاسکال).
- Fu: مقاومت کششی فولاد.
- E: مدول الاستیسیته.
- Iz: ممان اینرسی در راستای محور افقی.
۴. استانداردها:
در جداول ممکن است استانداردهایی مانند DIN، ASTM و IS برای مقاطع ذکر شود که نشان‌دهنده رعایت الزامات تولید است.
این علائم به شما کمک می‌کنند تا مقطع مناسب برای پروژه‌تان را انتخاب کنید و از انتخاب درست ابعاد، وزن و ویژگی‌های مکانیکی اطمینان حاصل نمایید.
نحوه محاسبه وزن با جدول اشتال نبشی بال مساوی و نامساوی
برای محاسبه وزن نبشی‌ها با استفاده از جدول اشتال، ابتدا باید ابعاد دقیق نبشی را مشخص کنیم. در جدول اشتال نبشی، اطلاعاتی مانند ابعاد بال‌ها (a و b)، ضخامت بال‌ها (s)، و شعاع‌های خمیدگی (r1 و r2) آورده شده است. با داشتن این اطلاعات، مساحت سطح مقطع هر نبشی به صورت استاندارد محاسبه می‌شود.
وزن هر متر از نبشی با توجه به مساحت سطح مقطع و چگالی فولاد (معمولاً ۷.۸۵ کیلوگرم بر سانتی‌متر مکعب) محاسبه می‌شود. سپس وزن کل نبشی برای طول‌های مختلف، به‌ویژه برای طول‌های استاندارد مانند ۱۲ متر، با ضرب کردن وزن هر متر در طول مورد نظر به دست می‌آید. این روش محاسبه برای هر دو نوع نبشی بال مساوی و نامساوی با توجه به ابعاد مختلف آن‌ها کاربرد دارد.
اشتال نبشی بال مساوی و نامساوی چگونه محاسبه می شود؟
انتخاب نبشی مناسب:
برای انتخاب نبشی مناسب از جدول اشتال، باید ابتدا اطلاعات لازم از پروژه، مانند بارگذاری، ابعاد و نوع سازه را داشته باشید. سپس از طریق مراحل زیر می‌توانید از جدول استفاده کنید:
- بررسی نیازهای سازه‌ای: ابتدا نوع سازه و بارهایی که به نبشی اعمال می‌شود را مشخص کنید. این اطلاعات به شما کمک می‌کند تا بدانید که آیا به نبشی بال مساوی یا نامساوی نیاز دارید.
- انتخاب نوع نبشی: در صورتی که بارگذاری یکنواخت و متقارن دارید، معمولاً از نبشی بال مساوی استفاده می‌شود. اما اگر نیاز به مقاومت بیشتر در یک جهت خاص دارید (مثلاً در قاب‌ها یا سازه‌هایی که تحت نیروی نامتقارن قرار دارند)، نبشی بال نامساوی مناسب‌تر خواهد بود.
- انتخاب ابعاد مناسب: پس از تعیین نوع نبشی، ابعاد مقطع (عرض بال، ضخامت بال و جان) را از جدول اشتال انتخاب کنید. این ابعاد معمولاً با استفاده از معیارهای محاسباتی یا با در نظر گرفتن نیازهای بارگذاری سازه تعیین می‌شوند.
- محاسبه وزن: در جدول اشتال، برای هر متر طول نبشی، وزن مشخص شده است. بر اساس مسافت و تعداد نبشی‌های مورد نیاز، وزن کل را محاسبه کنید تا بتوانید بار کلی را برآورد کنید.
- مقایسه با سایر مقاطع: برای انتخاب دقیق‌تر، می‌توانید ابعاد و وزن‌های نبشی‌های مختلف را مقایسه کنید تا گزینه‌ای که بهترین عملکرد را برای سازه شما دارد، انتخاب شود.
مثال استفاده از جدول اشتال:
فرض کنید نیاز به نبشی برای ساخت یک قاب فلزی دارید. به عنوان مثال:
- نوع نبشی: نبشی بال مساوی
- ابعاد مورد نیاز: عرض بال ۶۰ میلی‌متر، ضخامت بال ۶ میلی‌متر
- بارگذاری: بار یکنواخت بر روی قاب وارد می‌شود.
در جدول اشتال نبشی بال مساوی، به دنبال ابعادی با عرض بال ۶۰ میلی‌متر و ضخامت ۶ میلی‌متر می‌گردید. پس از یافتن مقطع مناسب، اطلاعات مربوط به وزن و مقاومت آن را بررسی کرده و آن را برای پروژه خود انتخاب می‌کنید.
سخن پایانی
در پایان، محاسبه دقیق وزن نبشی‌ها با استفاده از جدول اشتال، یکی از ابزارهای حیاتی برای مهندسان و کارشناسان ساخت و ساز است تا بتوانند تصمیمات بهتری در انتخاب مصالح و طراحی سازه‌ها بگیرند. با دانستن ابعاد و مشخصات فنی نبشی، می‌توان به راحتی وزن هر قطعه را محاسبه کرده و از آن در بهینه‌سازی هزینه‌ها و افزایش دقت در پروژه‌های مختلف بهره برد. همچنین، در نظر گرفتن تفاوت‌های نبشی‌های بال مساوی و نامساوی در این محاسبات می‌تواند به انتخاب مناسب‌تر و دقیق‌تر منجر شود.
