در روزهایی که بازار آهن‌آلات در ایران با ثبات نسبی همراه است، قیمت میلگرد در اغلب کارخانه‌های بزرگ از جمله ذوب‌آهن اصفهان، روهینا، ظفر بناب و آذر امین بدون تغییر باقی مانده است. نوسانات محدود در نرخ اعلامی برخی تولیدکنندگان، از نظر کارشناسان بیشتر حاصل احتیاط و انتظار فعالان بازار برای روشن شدن چشم‌انداز سیاسی کشور است تا تحرک جدی در سمت عرضه یا تقاضا.
در این میان، بررسی وضعیت بازار نشان می‌دهد که سیاست، همچنان یکی از عوامل کلیدی در نوسانات قیمت مقاطع فولادی به‌شمار می‌رود؛ چه در قالب تصمیمات داخلی و چه در شکل‌گیری تحولات خارجی. برخلاف تصور عموم که تنها قیمت جهانی آهن را عامل تعیین‌کننده می‌دانند، داده‌ها و تحلیل‌ها نشان می‌دهند که نوسان‌های ناشی از رویدادهای سیاسی داخلی مانند طرح برجام یا مداخلات دولتی در بورس کالا، نقش مهم‌تری در روند قیمت‌ها دارند.
در حال حاضر بسیاری از خریداران نهایی با احتیاط بیشتری وارد معاملات می‌شوند. یکی از دلایل این رفتار، احتمال احیای برجام و کاهش فشار تحریم‌هاست؛ مسئله‌ای که می‌تواند منجر به افت قیمت ارز شود و به دنبال آن، قیمت میلگرد و سایر محصولات فولادی را نیز کاهش دهد. این انتظار، موجب تعویق خریدها شده و در نتیجه، تقاضا در بازار کاهش یافته است؛ عاملی که خود به کاهش قیمت دامن زده است.
سیاست‌گذاری‌های داخلی نیز در این مسیر بی‌تأثیر نبوده‌اند. حضور غیرتخصصی برخی نهادها و افراد در فرآیند تعیین نرخ یا تنظیم بازار، به‌ویژه از طریق بورس کالا، گاهی منجر به ایجاد اختلال و بی‌ثباتی شده است. الزام به عرضه کامل محصولات در بورس، تعیین قیمت‌های غیرکارشناسی، تحمیل عوارض سنگین بر صادرات و تولید با ظرفیت‌های پایین، از جمله عواملی هستند که فضای بازار را با چالش مواجه کرده‌اند. بسیاری از تحلیلگران معتقدند که تصمیمات غیرکارشناسی، نه تنها به تولید آسیب می‌زنند بلکه به بی‌اعتمادی فعالان اقتصادی نسبت به بازار داخلی دامن می‌زنند.
افزون بر این، قیمت سوخت و مشتقات نفتی نیز نقشی غیرمستقیم اما قابل توجه در شکل‌گیری قیمت نهایی محصولات فولادی ایفا می‌کند. در کشوری که حمل‌ونقل و جابجایی کالا وابسته به گازوئیل و بنزین است، هرگونه افزایش نرخ انرژی می‌تواند موجب افزایش هزینه تمام‌شده و در نهایت، افزایش قیمت آهن‌آلات شود. همچنین کاهش صادرات نفتی یا تغییر قیمت جهانی نفت، می‌تواند اثر دومینویی در سایر بازارها، از جمله فولاد، ایجاد کند.
در عرصه بین‌الملل نیز بازار فولاد ایران به‌دلیل ماهیت وابسته خود، از تحولات بیرونی در امان نیست. جنگ‌ها و تنش‌های منطقه‌ای، سیاست‌های محدودکننده تولید در چین، نوسانات بازار انرژی، و تصمیمات بانک‌های مرکزی مانند فدرال رزرو در ایالات متحده، از جمله عواملی هستند که می‌توانند باعث نوسان در قیمت تیرآهن، میلگرد، ورق و سایر مقاطع شوند. به‌طور خاص، تغییرات در سیاست‌های تولید فولاد در چین – به‌عنوان بازیگر اصلی این بازار – تأثیرات سریعی بر زنجیره عرضه و تقاضا در سطح جهانی و به‌دنبال آن در بازار ایران دارد.
این شرایط باعث شده تا فعالان بازار ناگزیر باشند اخبار داخلی و بین‌المللی را با دقت بیشتری دنبال کنند. تحلیل وقایع سیاسی، اقتصادی و حتی ژئوپلیتیکی، به یکی از اجزای مهم تصمیم‌گیری‌های روزانه در معاملات بازار فولاد تبدیل شده است. با این حال، برخی رویدادها چنان غیرمنتظره و تأثیرگذارند که حتی دقیق‌ترین تحلیل‌ها نیز توان پیش‌بینی آن‌ها را ندارند.
از سوی دیگر، برخی مقاطع فولادی بیشتر از سایرین تحت تأثیر این تحولات قرار می‌گیرند. ورق گرم و سرد به دلیل نقش کلیدی در صنعت خودرو و لوازم خانگی، به شدت وابسته به سیاست‌های کلان هستند. میلگرد و تیرآهن نیز به‌دلیل استفاده در پروژه‌های عمرانی، با تغییرات بودجه‌ای دولت‌ها دچار نوسان می‌شوند. در مقابل، مقاطعی مانند نبشی یا سپری که مصرف محدودتری دارند، بیشتر از عرضه و تقاضای داخلی تأثیر می‌پذیرند.
کارشناسان بازار بر این باورند که بدون اصلاح سیاست‌های داخلی و کاهش دخالت‌های غیرکارشناسی، بازار فولاد همچنان در معرض نوسانات پیش‌بینی‌ناپذیر باقی خواهد ماند. در این شرایط، استفاده از منابع اطلاعاتی دقیق، رصد لحظه‌ای قیمت‌ها و مشاوره با کارشناسان معتبر، ابزارهایی هستند که می‌توانند تا حدی ریسک خرید و فروش را کاهش دهند.
