میلگرد یکی از اصلی‌ترین مصالح مصرفی در صنعت ساختمان‌سازی و پروژه‌های عمرانی است که نقش حیاتی در استحکام سازه‌ها دارد. با توجه به تنوع بسیار زیاد در انواع میلگرد از نظر جنس، روش تولید، نوع آج، رده مقاومتی و کارخانه تولیدکننده، شناخت دقیق مشخصات فنی هر میلگرد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. یکی از مهم‌ترین راه‌های شناسایی سریع و دقیق میلگرد، بررسی علامت اختصاری میلگرد حک شده روی بدنه است.
علامت اختصاری میلگرد به عنوان نوعی کد شناسایی، به خریداران کمک می‌کنند تا از اصالت محصول، نوع آج، کارخانه تولیدکننده و گرید مقاومتی میلگرد اطمینان حاصل کنند. در بازاری که احتمال وجود محصولات بی‌کیفیت یا تقلبی وجود دارد، شناخت علائم اختصاری میلگرد نه تنها به انتخاب صحیح کمک می‌کند، بلکه عاملی مؤثر در جلوگیری از خسارت‌های فنی و اقتصادی در پروژه‌هاست.
جدول محتواها
علامت اختصاری میلگرد چیست؟
علامت اختصاری میلگرد، ترکیبی از حروف و اعداد است که معمولاً روی بدنه میلگرد حک می‌شود. این علامت‌ها به طور کلی شامل اطلاعات زیر هستند:
- نوع میلگرد از نظر شکل آج (ساده یا آجدار)
- روش تولید (نورد گرم، ترمکس، آلیاژی و …)
- کد کارخانه تولیدکننده
- رده‌ی مقاومتی میلگرد (A1، A2، A3، A4)
جدول علامت اختصاری میلگرد
برای درک بهتر علائم اختصاری میلگردها، بررسی نمونه‌های واقعی و پرکاربرد آن‌ها بسیار مفید است. این علائم معمولاً شامل کد کارخانه، نوع میلگرد (از نظر آج)، و روش تولید هستند. در جدول زیر، مجموعه‌ای از علامت‌های رایج به همراه توضیحاتی درباره نوع میلگرد، روش تولید و کارخانه سازنده آن‌ها ارائه شده است تا راهنمایی سریع و کاربردی برای شناسایی میلگردهای موجود در بازار در اختیار شما قرار گیرد.
بیشتر بخوانید: راهنمای خرید میلگرد
علائم اختصاری میلگرد براساس استاندارد و نوع آج
یکی از مهم‌ترین مشخصاتی که در علامت اختصاری میلگرد قابل شناسایی است، نوع آج آن می‌باشد. آج میلگرد نه‌تنها در میزان چسبندگی به بتن نقش اساسی دارد، بلکه در عملکرد سازه در برابر نیروهای فشاری و کششی نیز تأثیرگذار است. از همین رو، میلگردها براساس شکل آج و ویژگی‌های مکانیکی، به چند رده اصلی تقسیم می‌شوند که با علامت‌های اختصاری خاصی در بازار شناخته می‌شوند:
میلگرد ساده – بدون آج
- مشخصات: سطح کاملاً صاف و بدون آج.
- کاربرد: بیشتر برای مصارف صنعتی یا جوشکاری؛ در سازه‌های بتنی کمتر استفاده می‌شود.
- قابلیت جوشکاری و خم‌کاری: بسیار بالا.
آج مارپیچ (A2)
- مشخصات: دارای آج‌های مارپیچی شکل.
- کاربرد: مناسب برای بتن‌ریزی‌های معمولی و سازه‌های سبک.
- قابلیت جوشکاری و خم‌کاری: نسبتاً خوب.
آج جناقی یا ضربدری(A3)
- مشخصات: دارای آج‌های جناقی یا به‌صورت ضربدری روی بدنه میلگرد.
- کاربرد: رایج‌ترین نوع در پروژه‌های ساختمانی و اسکلت‌های بتنی.
- قابلیت جوشکاری: محدود؛ جوشکاری مستقیم توصیه نمی‌شود.
آج مرکب (A4)
- مشخصات: آج‌های ترکیبی و منظم با مقاومت بالا.
- کاربرد: پروژه‌های خاص، سازه‌های بلندمرتبه یا مناطق زلزله‌خیز.
- قابلیت جوشکاری: بسیار محدود و فقط با روش‌های خاص.
علامت اختصاری میلگرد براساس روش تولید
روش تولید میلگرد نیز در علامت اختصاری آن قابل تشخیص است. روش‌های متداول عبارت‌اند از:
- نورد گرم: روشی رایج در تولید میلگرد که با تغییر شکل حرارتی انجام می‌شود. اغلب میلگردهای A2 و A3 به این روش ساخته می‌شوند.
- ترمکس (خنک‌کاری سریع): در این روش، سطح میلگرد سریعاً خنک شده و مغز آن به آرامی سرد می‌شود که سبب افزایش مقاومت و شکل‌پذیری می‌گردد. میلگردهای A3 اغلب با این روش تولید می‌شوند.
- آلیاژی: در این روش از ترکیبات فلزی خاص برای افزایش خواص مکانیکی استفاده می‌شود. میلگردهای A4 عمدتاً آلیاژی هستند.
برخی تولیدکنندگان این روش‌ها را در قالب کدهای خاص یا انتهای علامت اختصاری مشخص می‌کنند، ولی در بیشتر موارد با مراجعه به جدول مشخصات فنی کارخانه می‌توان از نوع فرآیند تولید اطمینان حاصل کرد.
علائم اختصاری کارخانه‌های تولیدکننده میلگرد
کارخانه‌های تولید میلگرد، برای شناسایی محصولات خود از کدهایی استفاده می‌کنند که به صورت حروف انگلیسی روی بدنه میلگرد حک می‌شود. این کدها بخشی از هویت فنی میلگرد محسوب می‌شوند و کمک می‌کنند تا خریدار بتواند در هنگام خرید، اصالت و منبع تولید محصول را شناسایی کند. آگاهی از این علائم به‌ویژه هنگام تشخیص میلگردهای تقلبی یا بی‌کیفیت، بسیار مهم است.
| برند | علامت اختصاری | برند | علامت اختصاری |
| آریان فولاد | AS | کویر کاشان | KAVIR |
| نیشابور | KSC | ابرکوه | SAIS |
| میانه | FF | فولاد تاکستان | AFT |
| فولاد بافق | BMIS | شاهین بناب | BS |
| خرمدشت | FKHT | امیرکبیر خزر | AKS |
| فولاد احرامیان | YRM | راد همدان | RAD |
سخن پایانی
در بازار پیچیده و رقابتی آهن‌آلات، داشتن دانش کافی درباره مشخصات فنی محصولات، به‌ویژه علائم اختصاری میلگرد، می‌تواند نقش مهمی در انتخاب هوشمندانه، جلوگیری از خرید محصولات تقلبی و افزایش ایمنی پروژه‌های ساختمانی ایفا کند. این علائم، زبان فنی میلگردها هستند و اطلاعات ارزشمندی درباره نوع آج، روش تولید و کارخانه سازنده در اختیار ما قرار می‌دهند.
چه شما یک مهندس سازه، چه یک خریدار عمده، و چه فعال بازار آهن باشید، آشنایی با این علائم اختصاری می‌تواند تصمیم‌گیری‌های شما را دقیق‌تر، سریع‌تر و مطمئن‌تر کند. بنابراین توصیه می‌شود همواره پیش از خرید، به دقت علامت حک‌شده روی میلگرد را بررسی کرده و آن را با مشخصات اعلام‌شده توسط فروشنده تطبیق دهید.
