بازار فولاد در روزهای اخیر با یکی از متفاوتترین نوسانات قیمتی مواجه بوده است. در حالیکه قیمت شمش فولادی با رشد قابل توجهی همراه شده، نرخ محصولاتی همچون تیرآهن در مسیری نزولی قرار گرفتهاند. این تضاد نشانهای از تحولات زیرپوستی در عرضه و تقاضا، حملونقل و چشمانداز اقتصادی کشور تلقی میشود.
افزایش قیمت شمش فولادی بیش از آنکه ریشه در رشد تقاضا داشته باشد، به مشکلات سمت عرضه بازمیگردد؛ بهویژه محدودیتهای برقرسانی به واحدهای صنعتی که تولید را بهطور چشمگیری کاهش دادهاند. افت ظرفیت عملیاتی کارخانهها در پی قطعیهای مکرر برق، یکی از دلایل اصلی این روند صعودی است.
همزمان با تحولات اخیر، بازار محصولات نهایی فولادی با کسادی روبهرو شده است؛ رکودی که تنها به افت قدرت خرید محدود نمیشود، بلکه حاصل توقف یا کند شدن پروژههای ساختمانی، رشد بهای سایر مصالح ساختمانی و نوسانات احتمالی نرخ ارز است.
مسائل حملونقل به چالشی جدید در بازار آهنآلات تبدیل شده است. بهدلیل پایین بودن کرایهها، بسیاری از رانندگان از بارگیری خودداری میکنند. اگرچه وعدههایی برای بهروزرسانی نرخها داده شده، اما هنوز اجرایی نشده است. این مشکل باعث شده حتی خریداران بزرگ، برای تأمین بار به واسطهها متوسل شوند. کاهش موجودی انبارها میتواند در آینده مشکلاتی را ایجاد کند؛ چرا که در صورت افزایش تقاضا، نبود موجودی کافی میتواند به جهش ناگهانی قیمتها منجر شود.
شرایط حاکم بر بازار آهنآلات، نشان از وضعیت ناپایدار و پرریسکی دارد. در حالیکه قیمت مواد اولیه رشد کرده، قیمت محصولات نهایی روندی نزولی داشته است؛ موضوعی که از ناهماهنگی ساختاری در زنجیره تولید فولاد حکایت دارد. این واگرایی اگر ادامه یابد، میتواند منجر به جهش قیمتی ناشی از کمبود عرضه شود.
قیمت آهن و فولاد تحت تأثیر مشکلات داخلی مانند ضعف زیرساختهای حملونقل، قطعی برق، و تأخیر در تأمین مواد اولیه قرار گرفت. این شرایط باعث شد برخی تولیدکنندگان برای جذب نقدینگی، محصولات خود را با تخفیفهای سنگین عرضه کنند. کاهش تقاضا در بخشهایی در صنایع مختلف رکود بازار را تشدید کرده و رقابت برای فروش بین تولیدکنندگان داخلی را بهدنبال داشته است.
صادرات میلگرد ایران نیز در هفتههای اخیر با چالشهای جدی مواجه شده و بازارهای خارجی تا حد زیادی از دست رفتهاند. این در حالی است که افت قیمتهای جهانی در کنار بحرانهای داخلی، بهویژه انرژی و حمل و نقل، فشار زیادی بر تولیدکنندگان وارد کرده است. در مراکز توزیع موجودی میلگرد بهطور محسوسی افزایش یافته است. اختلال در حملونقل، روند ارسال به پروژهها را کند کرده و باعث شده حجم زیادی از میلگرد در انبارها باقی بماند.
بازار فولاد ایران این روزها با شکافهای عمیقی در بخشهای مختلف روبهروست؛ از ناهماهنگی میان نرخ مواد اولیه و محصولات نهایی گرفته تا فاصله میان سیاستگذاریهای رسمی و واقعیتهای عملیاتی در میدان و شرایطی را رقم زده که حتی خریداران اصلی نیز رغبت چندانی به حضور در بازار ندارند. تمرکز بر حل مشکلات زیرساختی نه اعمال سیاستهای دستوری یا کنترلهای مقطعی ، میتواند راه برونرفت از بحران باشد.