در هفته اخیر، قیمت مواد اولیه صنعت فولاد از جمله سنگ‌آهن، شمش فولادی، در محدوده‌ای نسبتاً ثابت باقی ماندند. کارشناسان معتقدند نبود سیگنال‌های قوی افزایشی یا کاهشی، دلیل اصلی این وضعیت ایستاست. در همین حال، توجه فعالان بازار همچنان به تحولات ژئوپلیتیکی معطوف است و تقاضای فولاد در منطقه، به‌ویژه در بخش‌های مصرفی چون میلگرد، ورق و تیرآهن می‌تواند به‌طور چشمگیری افزایش یابد.
در بازار داخلی همچنان نوعی ناپایداری زیرپوستی مشاهده می‌شود. با اینکه در ظاهر قیمت‌ها روندی باثبات را نشان می‌دهند، اما پشت‌صحنه بازار تحت تأثیر عوامل متعدد و گاه نامشخص قرار دارد. بررسی تحولات هفته گذشته حاکی از آن است که قیمت میلگرد در برخی واحدهای تولیدی کاهش یافت، در حالی که برخی دیگر تغییری در نرخ‌های خود ندادند. بازار تیرآهن نیز شرایطی مشابه داشت.
بازار مسکن ایران در سال ۱۴۰۴ با رکودی بی‌سابقه روبه‌رو شده و معاملات به کمترین میزان خود رسیده است. بسیاری از خریداران و سرمایه‌گذاران به دلیل ابهام در وضعیت سیاسی و اقتصادی کشور، در انتظار مانده‌اند و از خرید و فروش فاصله گرفته‌اند. این رکود عمیق، کاهش تقاضا و خروج سرمایه‌گذاران را به‌دنبال داشته است.
فاصله ساخت تا فروش؛ شکاف عمیق بازار مسکن
طبق آمار، نزدیک به نیمی از سرمایه‌های کشور در املاک راکدی انباشته شده‌اند که نه بازدهی متناسب با تورم داشته‌اند و نه قابلیت نقدشوندگی مناسب و اکنون بسیاری از این واحدها حتی به ارزش اولیه سرمایه‌گذاری خود هم نمی‌ارزند. در چنین شرایطی، رکود شدید مانع رشد بیشتر قیمت‌ها شده و تعداد زیادی از واحدهای نوساز و فرسوده در بلاتکلیفی کامل باقی مانده‌اند.
یکی از عوامل اصلی که در ماه‌های اخیر بازار مسکن را به وضعیت انتظاری کشانده، فاصله چشمگیر بین هزینه ساخت و قیمت فروش واحدهای مسکونی است. از یک طرف، نرخ ارز و شرایط کلی اقتصاد باعث افزایش چشمگیر قیمت آهن‌آلات شده، و از طرف دیگر، رکود حاکم اجازه تعدیل قیمت‌ها را نمی‌دهد.
با رشد هزینه‌های تولید فولاد و نبود چشم‌انداز روشن برای پروژه‌های عمرانی و ساختمانی، بازار آهن به رکودی عمیق فرو رفته و تنها معاملات محدود، انجام می‌گیرد. کاهش بارگیری در کارخانه‌ها، توقف پروژه‌های ساختمانی و نبود سرمایه‌گذاری جدید، تهدیدی جدی برای تداوم اشتغال و تولید در صنعت فولاد کشور به شمار می‌رود.
در حالی‌که بازارهایی مانند طلا، ارز و رمزارزها با نوسانات شدید و سودهای قابل‌توجه، توجه سرمایه‌گذاران را به خود جلب کرده‌اند، بازار مسکن با رکودی سنگینی روبرو است. بسیاری از کسانی که در سال‌های گذشته وارد این حوزه شده‌اند، اکنون امکان نقد کردن دارایی‌شان را ندارند. واقعیت این است که نه واسطه‌ها قادر به ایجاد هیجان در بازار هستند، نه خریداران توان مالی ورود دارند و نه سرمایه‌گذاران انگیزه‌ای برای بازگشت به این حوزه در خود می‌بینند.
انباشت سرمایه در واحدهای غیرمولد، تفاوت زیاد میان هزینه ساخت و قیمت فروش، فشار روزافزون هزینه‌های مسکن بر دهک‌های پایین، خانه‌های خالی و از همه مهم‌تر، رکود سنگین در بازارهای مسکن و آهن، به‌روشنی هشداری جدی برای اقتصاد کشور به شمار می‌روند. شرایط فعلی با توقف رشد سرمایه، کاهش فعالیت‌های تولیدی و فشار فزاینده بر مردم، تصویری نگران‌کننده از وضعیت مسکن و صنایع وابسته ترسیم می‌کند. برون‌رفت از این بحران، نیازمند عزم راسخ و برنامه‌ریزی دقیق از سوی دولت و نهادهای قانون‌گذار است، تا شاید مسکن بار دیگر جایگاه خود را به‌عنوان یک نیاز اساسی و در دسترس بازیابد.
بازار آهن و فولاد در تلاقی دیپلماسی و مذاکرات هسته‌ای
در شرایطی که بازار آهن و فولاد ایران با بی‌ثباتی و فشارهای متعدد مواجه است، موضوع مذاکرات هسته‌ای میان ایران و آمریکا بار دیگر به عاملی کلیدی در تعیین مسیر بازار تبدیل شده است. این مذاکرات که زمانی صرفاً جنبه سیاسی داشتند، اکنون برای فعالان اقتصادی و خانوارها به موضوعی اثرگذار و روزمره بدل شده‌اند. به‌ویژه نقش دونالد ترامپ و احتمال توافق یا شکست مذاکرات، مستقیماً بر چشم‌انداز بازار تأثیر می‌گذارد.
در هفته‌های اخیر، با شدت گرفتن گمانه‌زنی‌ها درباره موفقیت یا بن‌بست مذاکرات، بازار دچار دو رفتار متضاد شده است. برخی از خریداران با تصور رفع تحریم‌ها، خریدهای خود را متوقف کرده‌اند و این موضوع به افت قیمت و رکود موقت منجر شده است. در مقابل، گروهی با پیش‌بینی شکست مذاکرات، اقدام به خریدهای عمده یا احتکار کرده‌اند تا از افزایش احتمالی قیمت‌ها سود ببرند. این دوگانگی، بازار را از تعادل خارج کرده و آن را به عرصه‌ای برای واکنش‌های هیجانی و روانی تبدیل کرده است.
در شرایطی که دونالد ترامپ برای بازیابی جایگاه سیاسی‌اش به توافق با ایران فکر می‌کند، بازار آهن و فولاد کشور هر روز با تحولات جدیدی روبه‌رو می‌شود. آینده سرمایه‌هایی کلان، هزاران نیروی کار و طرح‌های عمرانی و صنعتی وابسته به سطح هوشمندی و قدرت توافق طرفین مذاکره است.
