صنعت فولاد به‌عنوان یک عامل کلیدی در توسعه اقتصادی هر کشور، نقش مهمی در تامین زیرساخت صنایع مختلف دارد. در ایران، این صنعت با وجود پتانسیل بالا در تولید، اشتغال‌زایی و صادرات، با چالش‌هایی همچون ناترازی انرژی و خام‌فروشی منابع معدنی روبه‌رو است که نگرانی‌هایی درباره آینده آن به‌وجود آورده است.
اگرچه ایران یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد در خاورمیانه است و از ظرفیت‌های بالایی در زمینه ذخایر معدنی، نیروی انسانی متخصص و موقعیت جغرافیایی برخوردار است، این پتانسیل به‌طور کامل مورد بهره‌برداری قرار نگرفته است. فولاد برای ایران نه‌تنها یک محصول صنعتی بلکه یک کالای استراتژیک است که می‌تواند در شرایط تحریم و فشارهای اقتصادی به‌عنوان محرک اقتصادی عمل کند. با این حال، مشکلات داخلی مانند مدیریت نادرست منابع انرژی، سیاست‌گذاری‌های اشتباه و تمرکز بر خام‌فروشی آسیب‌های بیشتری به این صنعت وارد کرده‌اند.
یکی از مشکلات اصلی صنعت فولاد بحران انرژی است که در فصول مختلف سال با قطعی یا کاهش برق و گاز همراه می‌شود و تأثیر زیادی بر تولیدکنندگان دارد. فولاد به‌عنوان صنعتی انرژی‌بر، به تأمین پایدار انرژی وابسته است و این مسئله باعث کاهش تولید یا توقف کامل برخی کارخانه‌ها شده است. این وقفه‌ها نه‌تنها بر تولید ملی تاثیر گذاشته، بلکه موجب افزایش قیمت آهن آلات در بازار داخلی نیز شده است.
سیاست‌های نادرست در زمینه صادرات و نقدینگی، مانعی بزرگ برای پیشرفت صنعت فولاد ایران شده است. در حالی که کشورهای توسعه‌یافته بر زنجیره ارزش افزوده تمرکز دارند، ایران بیشتر به سمت خام‌فروشی حرکت می‌کند. صادرکنندگان نیز با محدودیت‌های نظارتی مواجهند که آن‌ها را به استفاده از روش‌های غیرشفاف و غیررسمی مجبور کرده است. مشکلاتی مانند کارت‌های یک‌بار مصرف، کمبود شفافیت در صادرات و ضعف در بازگشت ارز، از جمله چالش‌های فعلی صنعت فولاد است.
مشکلات صنعت فولاد ایران؛ بحران انرژی و سیاست‌گذاری اشتباه
یکی از مشکلات بزرگ صنعت فولاد، نبود شفافیت و تداخل مدیریتی است. قوانین متناقض باعث کندی در تصمیم‌گیری و بلاتکلیفی برای تولیدکنندگان و صادرکنندگان شده است. در حالی که کشورهای همسایه با برنامه‌ریزی استراتژیک سهم خود از بازار جهانی فولاد را افزایش داده‌اند، ایران با وجود ظرفیت‌های فراوان، سهم خود را از دست می‌دهد.
آمارها نشان می‌دهند که تولید فولاد داخلی در سال جاری حدود ۲۰ درصد کاهش یافته است، که ناشی از عدم سرمایه‌گذاری کافی و تصمیم‌گیری‌های نادرست است. ادامه این روند، آینده‌ای پرچالش و مبهم برای صنعت فولاد ایران خواهد داشت و می‌تواند جایگاه کشور را در بازار جهانی فولاد تضعیف کند. در حالی که بازار جهانی فولاد همچنان فرصت‌های زیادی برای رشد دارد، از دست دادن این فرصت‌ها به ضرر کل اقتصاد کشور خواهد بود.
