در حال حاضر که تنش‌های سیاسی و تعرفه‌ای آمریکا بر فضای اقتصادی جهان سایه انداخته‌اند، بهترین راهکار برای بازگرداندن توان رقابتی به صنعت فولاد، تمرکز بر اصلاحات داخلی و مدیریت بهینه هزینه‌هاست. برای کشوری مانند ایران که صنعت فولاد آن از ظرفیت‌های گسترده‌ای برخوردار است اما بخشی از این توان بالقوه هنوز به کار گرفته نشده، این رویکرد از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اکنون بیش از هر زمان دیگری نیاز است که به جای چشم دوختن به عوامل خارجی، با رویکردی نوآورانه و مبتنی بر فناوری، مسیر بهینه‌سازی تولید و افزایش بهره‌وری را دنبال کنیم.
با وجود ظرفیت بالای صنعت فولاد ایران، تولید واقعی کمتر از آن است و دلیل آن، مشکلات زیرساختی مانند کمبود انرژی، ضعف حمل‌ونقل و ناهماهنگی‌های کلان در مدیریت منابع است. در صورت ناتوانی دولت در سرمایه‌گذاری، می‌توان با جذب سرمایه بخش خصوصی پروژه‌های جدیدی را در پیش گرفت. برای ورود بخش خصوصی، باید امنیت سرمایه‌گذاری، ثبات قوانین و برگشت سرمایه فراهم شود. ثبات در سیاست‌های انرژی، مالیات و صادرات، پیش‌نیاز جلب اعتماد و مشارکت بخش خصوصی در توسعه صنعت فولاد است.
کاهش هزینه تولید در صنعت فولاد تنها یک مسئله فنی نیست، بلکه نیازمند رویکردی جامع با پشتوانه سیاسی، تعامل سازنده میان دولت و بخش خصوصی، و نگاهی بلندمدت به تحولات بازار جهانی است. زمانی که موارد اصلی مانند تأمین پایدار انرژی، زیرساخت‌های حمل‌ونقل، قوانین باثبات و نیروی انسانی توانمند در کنار هم باشند، علاوه بر افزایش بهره‌وری، ظرفیت‌های معطل‌مانده نیز فعال می‌شوند.
در آغاز سال جدید، صنعت فولاد در شرایطی وارد میدان شد که مشکلات مربوط به قطعی برق و گاز در صنایع مادر پشت سر گذاشته شده بود. با توجه به این روند انتظار می‌رود که صنعت فولاد تا پایان بهار امسال با ثبات نسبی همراه باشد. با اینکه نرخ ارز نقش کلیدی در تعیین قیمت محصولات صنعتی و فولادی دارد، اما در بازار ایران عامل اصلی تأثیرگذار، توازن بین عرضه و تقاضاست. رکود حاکم بر بخش مسکن و ساخت‌وساز باعث افت محسوس تقاضا شده است. حتی اگر نرخ ارز کاهش پیدا کند، نبود تعادل در بازار، مانع از آن می‌شود که به کاهش واقعی قیمت‌ها در زنجیره فولاد منجر شود.
بازار در آستانه تغییر؛ بررسی تأثیر مذاکرات مستقیم بر روندها
از یک سو، تشدید تنش‌های تجاری میان آمریکا و چین بر بازار جهانی صادرات فولاد تأثیرگذار خواهد بود. از سوی دیگر، در صورت حصول توافق میان ایران و آمریکا، امکان کاهش یا لغو برخی تحریم‌ها وجود دارد که می‌تواند مسیر صادرات فولاد ایران را به بازارهای جدید هموار کند. با این حال، اگر توافقی حاصل نشود، شرایط تغییری نخواهد کرد. در هر دو حالت، بازار داخلی فولاد همچنان با رکود تقاضا مواجه است؛ در نتیجه، افت قیمت‌ها نیز بعید به نظر می‌رسد. بازار آهن‌آلات ایران با ثباتی نسبی اما ناپایدار به فعالیت خود ادامه می‌دهد و اغلب کارخانه‌ها قیمت محصولات خود را بدون تغییر حفظ کردند. تنها در برخی واحدها افزایش اندکی در قیمت تیرآهن و میلگرد مشاهده شد.
با وجود این آرامش نسبی، بازار همچنان به دقت تحولات سیاسی را دنبال می‌کند. اظهارنظر شب گذشته ترامپ درباره آمادگی برای گفت‌وگوی مستقیم با ایران در روز شنبه، باعث شده بسیاری از معامله‌گران در حالت انتظار قرار گیرند و از تصمیم‌گیری‌های عجولانه یا معاملات پرریسک خودداری کنند. بازار آهن‌آلات در حال حاضر در وضعیت حساسی قرار گرفته؛ نه نشانه‌ای از جهش قیمت‌ها دیده می‌شود و نه خبری از افت شدید. همه نگاه‌ها به روز شنبه دوخته شده است؛ روزی که می‌تواند با یک تحول سیاسی، روند بازار را به‌کلی تغییر دهد یا ثبات شکننده فعلی را برای مدتی دیگر حفظ نماید.
