با آغاز سال جدید بازار آهن آلات در حالی فعالیت خود را از سر گرفت که قیمتها، به بالاترین سطح خود رسیده بودند. اما روز گذشته، با چشمانداز امیدوارکنندهای از مذاکرات میان ایران و آمریکا، بازارها با افت قیمت روبهرو شدند. طبق گزارشات، محور اصلی این گفتگو شامل موضوعاتی همچون برنامه هستهای ایران، کاهش تنشهای منطقهای، رفع تحریمها و آزادسازی داراییهای بلوکهشده ایران است. افرادی شرکت کننده در مذاکره استیو ویتکاف نماینده در امور خاورمیانه دولت ترامپ و عباس عراقچی و مجید تختروانچی هستند.
ایران بهعنوان یکی از بازیگران اصلی در عرصه جهانی فولاد شناخته میشود. با این حال، تحریمهای بینالمللی در سالهای اخیر، مسیر صادرات محصولات فولادی کشور را با چالشهای جدی، از جمله افزایش هزینهها و ریسکهای تجاری، مواجه کردهاند. چنانچه مذاکرات به نتایج مثبتی منجر شود، این احتمال وجود دارد که بخشی از این موانع برطرف شده و شرایط برای دسترسی آسانتر ایران به بازارهای منطقهای و حتی جهانی فراهم گردد.
علاوه بر این، اگر منابع مالی بلوکهشده ایران آزاد شود، امکان تزریق سرمایه به حوزه تولید و پروژههای زیرساختی فراهم خواهد شد، که این موضوع میتواند عملکرد زنجیره تأمین صنعت فولاد را بهبود بخشد. ویتکاف، نماینده ترامپ در این مذاکرات، مواضع ملایمتری نسبت به ایران داشته و شناخت بهتری از تنشهای میان ایران و اسرائیل دارد.
مذاکرات اخیر از بحث درباره موضوعات اصلی و خطوط قرمزها شروع و سپس درباره نحوه ادامه مذاکرات و توافق رسمی تصمیمگیری خواهد شد؛ فرایندی که معمولاً زمانبر است. از طرفی، با توجه به شرایط فعلی کشور، طولانی شدن این روند به ضرر ایران تمام میشود.
با انتشار اخبار امیدوارکننده درباره مذاکرات میان ایران و آمریکا، تولیدکنندگان رویکرد محافظهکارانهتری در پیش گرفتهاند که این تغییر بهویژه در بازار میلگرد محسوستر بوده است. تصمیمات اقتصادی آمریکا و چین، بازار جهانی فلزات گرانبها از جمله طلا را تحت تأثیر قرار دادهاند. این شرایط، بهطور غیرمستقیم بازار مواد اولیه فولاد را نیز متأثر کرده، چرا که رشد قیمت طلا و نقره میتواند فشارهایی بر صنایع وابسته به فولاد وارد کند. با چشمانداز رشد تقاضای جهانی برای فولاد، تأمین نیاز بازارها بدون واردات دشوار خواهد بود. از سوی دیگر، ادامه تغییرات در بازار فلزات گرانبها میتواند سیگنالهایی تازه برای بازار فولاد به همراه داشته باشد.
نقش متغیرهای کلان اقتصادی در تحولات بازار جهانی فلزات
حال سوال این است که آیا افتوخیز بازار فولاد صرفاً واکنشی موقتی به نوسانات ارزی بوده یا نشانهای از یک تغییر پایدار در قیمتگذاری است؟ پاسخ این پرسش وابسته به دو مورد است: ادامهدار بودن روند نزولی نرخ ارز و نحوه پیشرفت مذاکرات عمان.
در صورتی که روند نزولی نرخ دلار در روزهای آینده تداوم یابد و همزمان سیگنالهایی از توافق یا کاهش تنش به بازار مخابره شود، احتمال دارد بازار فولاد مرحلهای از تعدیل واقعی قیمتها را پشت سر بگذارد. این کاهش در تولید و قیمت آهن آلات، در نهایت میتواند به کاهش هزینههای ساختوساز منجر شود و تا حدی به خروج بازار مسکن و پروژههای عمرانی از وضعیت رکود کمک کند.
اگرچه گفتوگوهای جاری در عمان هنوز در مراحل ابتدایی قرار دارد و نمیتوان با اطمینان درباره سرانجام آن اظهار نظر کرد، اما افزایش مراودات دیپلماتیک میان ایران و آمریکا در نگاه بسیاری از فعالان اقتصادی بهعنوان روزنهای از امید تلقی میشود. صنعت فولاد، که یکی از بخشهای کلیدی اقتصاد کشور به شمار میرود، در صورت دستیابی به توافق، میتواند از فرصتهایی چون بهبود شرایط سرمایهگذاری، تسهیل در روند تجارت خارجی و بهرهمند گردد.
نشانههایی که امروز در بازار فولاد ایران از افت قیمتها گرفته تا تغییر در رویکرد تولیدکنندگان قابل مشاهده است، بازتابی از فضای مثبت بازیگران اصلی این حوزه است. با این حال، این خوشبینی تا چه اندازه به واقعیت خواهد پیوست؟ تنها گذر زمان میتواند پاسخ این پرسش را مشخص کند. در نهایت، کاهش قیمتها و تغییر رفتار تولیدکنندگان فولاد در ایران، بازتابی از امید به آیندهای روشنتر است؛ آیندهای که موفقیت یا شکست آن در گرو دیپلماسی و سیاستگذاریهای اقتصادی خواهد بود.