بازار آهن‌آلات بیش از آنکه تحت تأثیر شاخص‌های سنتی اقتصادی باشد، تحولات سیاسی را دنبال می‌کند. با ادامه مذاکرات حساس ایران و آمریکا، فضای سنگینی بر بازار حاکم شده است. در حال حاضر، بازار آهن‌آلات ایران با احتیاط و تحلیل‌گری بیشتری پیش می‌رود. گفتگوهای ایران و آمریکا به سومین دور خود رسیده است. با وجود تأکید دو طرف بر ادامه مذاکرات، انتشار اخبار ضد و نقیض درباره این گفتگوها، بازارها را در حالت انتظار و بلاتکلیفی قرار داده است. در حال حاضر، معاملات عمده در این بازار متوقف شده و شرایط حکایت از آن دارد که وابستگی بازار به نتایج مذاکرات بیش از گذشته افزایش یافته است. سرنوشت مذاکرات تأثیر زیادی بر نرخ ارز و قیمت آهن آلات خواهد داشت. از همین رو، معاملات بیشتر از آنکه بر مبنای شاخص‌های اقتصادی شکل بگیرد، متأثر از تحلیل اخبار مذاکرات است.
رکود معاملات در بازار آهن‌آلات نتیجه بلاتکلیفی حاکم بر فضای سیاسی است؛ جایی که خریداران و فروشندگان ترجیح داده‌اند در انتظار تحولات جدید، صرفاً ناظر بمانند. در چنین شرایطی، بازار با دو مسیر محتمل روبروست: اگر مذاکرات به نتیجه برسد، کاهش نرخ دلار و افت قیمت مقاطع فولادی دور از انتظار نخواهد بود؛ اما در صورت شکست مذاکرات، احتمال جهش قیمتی جدی است. اگرچه این سناریوها هنوز در حد گمانه‌زنی باقی مانده‌اند، اما تأثیر آن‌ها بر تصمیمات فعالان بازار و سیاستگذاری شرکت‌های بزرگ فولادی به وضوح قابل مشاهده است.
راهکارهای عبور از چالش‌های داخلی و خارجی صنعت فولاد
وابستگی زیاد به صادرات و چشم داشتن به بازارهای جهانی در صنعت فولاد، باعث شده است که این صنعت بیش از سایر بخش‌ها تحت تأثیر شرایط کنونی قرار بگیرد. عاملان صنعت فولاد چشم‌انتظارند تا با رفع تحریم‌ها، شرایط صادرات بهتر شود و فرصت افزایش درآمدهای ارزی فراهم آید.
صنعت فولاد ایران بر اساس چشم‌انداز ۱۴۰۴ قصد دارد به رتبه هفتم جهان و تولید ۵۵ میلیون تن برسد. با این حال، مسیر دستیابی به این اهداف با موانع متعددی همراه شده است. با این وجود، اگر تنش‌های سیاسی کاهش یابد و فرصت‌های تازه‌ای برای صادرات ایجاد شود، می‌توان امیدوار بود که بخشی از این اهداف بلندپروازانه محقق شود.
برای استفاده بهتر از ظرفیت‌های موجود، لازم است مجموعه‌ای از اقدامات به طور همزمان پیش برود. رفع تحریم‌ها، تسهیل صادرات و دسترسی به بازارهای جهانی و توسعه زیرساخت‌های انرژی در این زمینه اهمیت ویژه‌ای دارد. در کنار این موارد، اصلاح سیاست‌های ارزی با هدف شفاف‌سازی تخصیص ارز به تولیدکنندگان و به‌کارگیری فناوری‌های نوین جهت بهره‌وری بیشتر، از اقدامات اساسی به شمار می‌رود. بازار آهن‌آلات بیش از هر زمان دیگری به تحلیل، واکنش‌های حساب شده و انعطاف‌پذیری در برابر تغییرات اقتصادی و سیاسی نیاز دارد تا بتواند از فرصت‌ها بهره ببرد.
ایران به‌عنوان یک بازیگر کلیدی در تولید فولاد منطقه، از مزیت‌های زیادی از جمله نیروی انسانی ماهر، منابع ارزان انرژی، موقعیت جغرافیایی استراتژیک بهره‌مند است. با این حال، چالش‌هایی در داخل کشور، به‌ویژه بحران انرژی، مانع از استفاده کامل از این ظرفیت‌ها شده است.
افزایش تعرفه واردات فولاد از ایران توسط ترکیه، فشارهای خارجی بر صنعت فولاد کشور را بیشتر کرده است. این موضوع، نشان دهنده ضعف در سیاست‌های اقتصادی و ضرورت اتخاذ استراتژی‌های مناسب برای مقابله با این چالش‌ها است. ترکیه که یکی از مهم‌ترین مشتریان فولاد ایران محسوب می‌شود، با این اقدام نه تنها بازار ایران را محدود کرده، بلکه توانسته رقابت منطقه‌ای را به نفع خود تغییر دهد. علی‌رغم اینکه ایران یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان فولاد منطقه است، موانع داخلی و خارجی باعث شده است که بخش زیادی از ظرفیت صادراتی کشور هدر رود.
در حالی که دیگر کشورها به دنبال افزایش سهم خود از بازارهای جهانی فولاد هستند، کشور ایران همچنان بازار خوبی برای محصولات خود در بازارهای نوظهور پیدا نکرده است. اقدامات و تصمیمات صحیح و به موقع در حوزه صنعت فولاد نه تنها موجب بازسازی صنعت فولاد می‌شود، بلکه تأثیرات مثبت آن در ایجاد رشد اقتصادی کشور و ایجاد اشتغال نیز باید در نظر گرفته شود.
