صنعت فولاد، در حالت انتظار و بلاتکلیفی نسبت به سرنوشت مذاکرات میان ایران و آمریکا قرار دارند؛ چرا که نتیجه این گفتوگوها میتواند مسیر آینده اقتصاد کشور را تعیین کند. فعالان بخش صنعت امیدوارند که با به نتیجه رسیدن مذاکرات، داراییهای بلوکهشده ایران آزاد شده و مسیر صادرات نیز هموار شود.
در صورت تداوم تحریمها و شکست مذاکرات، تقاضای داخلی با رکود مواجه خواهد شد و محصولات تولیدشده بدون بازار مصرف، در داخل کشور انباشته میشوند. همچنین تغییرات نرخ ارز، برخلاف گذشته، دیگر تأثیر قابلتوجهی بر قیمت محصولات فولادی نخواهد داشت؛ چرا که بازار نیز دیگر کشش افزایش بیشتر قیمتها را ندارد. مذاکرات حساس میان ایران و آمریکا بار دیگر، در مسقط از سر گرفته شد؛ گفتوگوهایی که وارد چهارمین دور خود شدهاند و نشانههای تازهای از افزایش تنش در آن به چشم میخورد.
عباس عراقچی، در چارچوب دیپلماسی منطقهای، پیش از سفر به مسقط، به عربستان رفت. سفری که همزمان با برنامه سفر رئیسجمهور آمریکا به ریاض، حامل پیامهایی مهم در معادلات منطقهای ارزیابی میشود. پس از آن، عراقچی به دوحه رفت و در نشست گفتوگوی ایرانی-عربی شرکت کرد. او در این نشست بر منافع مشترک ایران و کشورهای عربی تأکید کرد.
اقدامات دیپلماتیک ایران در حالی صورت میگیرد که ترامپ پیش از دور جدید مذاکرات، خواهان توقف کامل برنامه غنیسازی ایران شده است؛ درخواستی که با واکنش صریح عراقچی مواجه شد: «ایران از حقوق هستهای خود عقبنشینی نخواهد کرد.
بازار فولاد و آهنآلات نیز بهدور از تاثیرات فضای سیاسی نمانده و دستخوش نوساناتی شده است. در روزهای اخیر، برخی کارخانهها قیمت میلگرد را کاهش دادهاند، در حالی که برخی دیگر ترجیح دادهاند نرخها را بدون تغییر نگه دارند. این رفتار ناهماهنگ بیش از آنکه ناشی از عوامل اقتصادی باشد، ریشه در فضای نامطمئن سیاسی و نگرانی از آینده مذاکرات دارد. کاهش قیمت تیرآهن نیز در همین بستر رخ داده و بیشتر از آنکه نتیجه واقعیات بازار و میزان عرضه و تقاضا باشد، از تأثیر اخبار سیاسی و فضای روانی ناشی از آن سرچشمه گرفته است.
چالشهای سخت در برابرصنعت فولاد
با نزدیک شدن به فصل تابستان، صنعت فولاد کشور در آستانه چالشهای جدیدی قرار گرفته است. طبق برنامههای اعلامشده، قطعی برق در واحدهای تولید فولاد شدت گرفته و نسبت به سال گذشته افزایش چشمگیری داشته است. فعالان این حوزه هشدار میدهند که با تشدید خاموشیها، وضعیت امسال بهمراتب بحرانیتر از مدت مشابه سال قبل خواهد بود. این شرایط میتواند بهطور خاص بر عملکرد صنایع مهمی همچون فولاد و در نتیجه قیمت آهن آلات تاثیر قابلتوجهی بگذارد.
محدودیت شدید برق در فصل گرما، که از ابتدای بهار آغاز شده، تولید بسیاری از واحدها را به شدت کاهش داده است. این مسئله نه تنها تولید داخلی را تحت فشار قرار داده، بلکه صادرات فولاد را نیز با افت چشمگیری مواجه کرده است. در کنار آن، تداوم واسطهگری و نبود شفافیت در مسیرهای صادراتی، موجب شده آمارها تصویر دقیقی از بازارهای هدف ارائه ندهند.
بازار آهنآلات در حال حاضر درگیر نوسانات زیادی است و چشماندازی برای بهبود سریع دیده نمیشود. تا زمانی که مذاکرات سیاسی به نتیجه نرسد و بحران انرژی پابرجا بماند، ثبات به این بازار باز نخواهد گشت. در چنین شرایطی، بیش از هر زمان دیگری نیاز به سیاستگذاری دقیق، شفافسازی اطلاعات، و حمایتهای مالی برای تحریک سمت تقاضا احساس میشود. بازتعریف مدلهای قیمتگذاری، تقویت مسیرهای صادراتی و بازسازی اعتماد میان تولیدکنندگان، واسطهها و مصرفکنندگان، گامهای حیاتی برای خروج از وضعیت فعلی بازار خواهد بود.